Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ..

ΣΕ.. (ά)ΞΕΝΑ (ΑΦΙΛΟΞΕΝΑ) ΧΕΡΙΑ..

Πολλή συζήτηση γίνεται για τα ονομαζόμενα «Ελγίνεια», δηλαδή τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, που -όπως κι εμείς- βλέπουν το φως της ημέρας μακριά από τα «πάτρια εδάφη» ...

Ποια μάρμαρα λείπουν; Ποιος τα αφαίρεσε; Γιατί δεν έγινε τίποτε  τότε; Τι μπορούμε να κάνουμε; Σ’ αυτά κι άλλα ερωτήματα φιλοδοξούμε να απαντήσουμε στο ακόλουθο άρθρο..

Επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα

Με τον όρο "Επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα" η Ελλ άδα εννοεί την επιστροφή στοιχείων του Μνημείου του Παρθενώνα (όπως σπόνδυλοι κιόνων, κιονόκρανο, τμήματα του αετώματος κ.τ.λ.), που αφαίρεσε και μετέφερε στο Λονδίνο ο Λόρδος Ελγιν, από τον οποίο πήραν την ονομασία «Ελγίνεια».

Παρθενώνας...

Ο Παρθενώνας είναι ένα από τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά επιτεύγματα που δημιουργήθηκαν μέχρι σήμερα.

Μετά τη νίκη τους κατά των Περσών, το 479 π.Χ. ο Αθηναίοι επέστρεψαν στην εγκαταλειμμένη πόλη τους, όπου βρ ήκαν όλα τα κτίσματα της Ακρόπολης κατεστραμμένα. Ο Περικλής θέλησε να ξανακτίσει την πόλη και να την αναδείξει σε καλλιτεχνικό, πολιτιστικό αλλά και πολιτικό κέντρο της Ελλάδας. Κατά τη διάρκεια των τριάντα χρόνων διακυβέρνησης της πόλης από τον Περικλή, ανεγέρθηκαν πολλά

μνημεία όπως ο Παρθενώνας, τα Προπύλαια και άλλα. Το χειμώνα του 432 πΧ έλεγε στους συμπατριώτες του ότι έκαναν την Αθήνα «σχολείο» της Ελλάδας και όλου του κόσμου.

Σήμερα δεν σώζονται όλα τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Πολλά γλυπτά μέρη του ναού αποσπάστηκαν και μεταφ έρθηκαν στην Αγγλία. Τα περίφημα "Ελγίνεια Μάρμαρα" εκτίθενται στο μουσείο του Λονδίνου. Έτσι τα μάρμαρα του Παρθενώνα βρίσκονται - σχεδόν ίσα μοιρασμένα - μισά στο Λονδίνο και μισά στην Αθήνα.

Πως έγινε αυτό ;

Ο Thomas Bruce, έβδομος κόμης του Elgin , ήταν πρεσβευτής της Βρετανίας στην Κωνσταντινούπολη το 1799. Επιθυμία του ήταν να θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία των Τεχνών φέρνοντας τους συμπατριώτες του πιο κοντά στις ελληνικές αρχαιότητες. Δημιούργησε λοιπόν ομάδα από ζωγράφους, αρχιτέκτονες και γλύπτες. Η τοπική τουρκική διοίκηση επέτρεψε στους καλλιτέχνες να κάνουν σχέδια αλλά τους απαγόρευσε να στήσουν σκαλωσιές για να μπορέσουν να μελετήσουν από κοντά τα γλυπτά.

Ο Έλγιν σκαρφίστηκε έναν άλλο τρόπο: Τα γλυπτά του ναού κατέβηκαν από τη θέση τους και μεταφέρθηκαν στη Βρετανία με πολεμικό πλοίο. Η λεηλασία του Παρθενώνα άρχισε.

Μέσα στο 1806, αποσπάστηκε μία από τις Καρυάτιδες, μία γωνία του Ερεχθείου, τμήμα της

ζωφόρου του Παρθενώνα, πολλές επιγραφές και εκατοντάδες αγγεία, φορτωμένα σε μαρμάρινες ταφόπλακες, χ άλκινα αντικείμενα και εκατοντάδες αγγεία. Χαρακτηριστικός ήταν  ο μύθος ότι τη νύχτα ακούγονταν οι θρήνοι των Καρυάτιδων για τη χαμένη τους αδελφή.

Το 1821 ο Αγώνας για την Απελευθέρωση έδωσε τέλος στη λεηλασία του Έλγιν.

Με το πέρασμα των χρόνων, τα μάρμαρα επηρέασαν τη ζωή των Βρετανών. Εκκλησίες, κτίρια και σπίτια χτίζονταν σε κλασικό αρχαιοελληνικό ρυθμό. Ο Έλγιν επιχείρησε να πουλήσει τα μάρμαρα στη βρετανική κυβέρνηση αλλά το ποσό που ζήτησε ήταν πολύ υψηλό με αποτέλεσμα να του αρνηθούν. Τελικά, το 1816, τα μάρμαρα πουλήθηκαν στη βρετανική κυβέρνηση και μεταφέρθηκαν αμέσως στο Βρετανικό Μουσείο, όπου δημιουργήθηκε ειδικός εκθεσιακός χώρος.

Πολλά δεινά υπέστησαν τα μάρμαρά ΜΑΣ στη διάρκεια όλων της κατοχής τους από τους Βρετανούς. Κατά τον καθαρισμό τους το 1932, οι υπάλληλοι του μουσείου, χωρίς να έχουν επίσημη έγκριση χρησιμοποίησαν χάλκινα εργαλεία για να   τα κ άνουν πιο «λευκά» για λόγους διαφημιστικούς!.  Όμως, η «βρωμιά» ήταν το κίτρινο χρώμα που παίρνει το μάρμαρο από την οξείδωση της επιφάνειάς του στη διάρκεια των αιώνων. Έτσι, μερικά πολύ σημαντικά κομμάτια είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές».*

Από το 1982, όταν Υπουργός Πολιτισμού ήταν η Μελίνα Μερκούρη, μέχρι σήμερα τίθεται επισήμως στα αρμόδια όργανα της UNESCO η επίσημη ελληνική θέση.

Τα βρετανικά επιχειρήματα κατά της επιστροφής των μαρμάρων:

oΑγοράστηκαν νόμιμα από τους Τούρκους βάσει νόμιμου εγγράφου.

oΣκοπός ήταν η διάσωσή τους από την καθολική καταστροφή.

oΤην περίοδο εκείνη οι Έλληνες αδιαφορούσαν για την τύχη των αρχαιολογικών τους θησαυρών.

oΤο επίπεδο μόλυνσης της ατμόσφαιρας στην Αθήνα σύντομα θα κατέστρεφε τα μάρμαρα.

Αγοράστηκαν νόμιμα.
Το επιχείρημα αυτό δεν πείθει, διότι οποιαδήποτε αγορά από τον κατακτητή μιας χώρας ισοδυναμεί με ΚΛΕΠΤΑΠΟΔΟΧΗ.

Απομακρύνθηκαν για να σωθούν από την καταστροφή.
Ο Έλγιν, εκτός από το γεγονός ότι προκάλεσε σοβαρότατες  ζημιές στον Παρθενώνα, όταν απέσπασε τα γλυπτά, στην προσπάθειά του να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερα, πριόνισε ορισμένα γλυπτά, ώστε κόβοντάς τα στη μ έση να μειώσει το βάρος τους και να διευκολύνει τη μεταφορά τους.

Οι Έλληνες αδιαφορούσαν.
Οι Αθηναίοι θρηνούσαν την καταστροφή των αρχαιοτήτων τους και κατηγορούσαν τους Τούρκους που επέτρεψαν στους ξένους να κάνουν μια τέτοια λεηλασία. Πέρα από αυτό, είναι μάλλον σίγουρο ότι οποιαδήποτε ελληνική αντ ίδραση θα καταπνίγονταν άμεσα και βίαια από τους Τούρκους.                    

Όταν ο γάλλος πρόξενος στην Αθήνα τόλμησε να διαμαρτυρηθεί για την απομάκρυνση των μαρμάρων, κλε ίστηκε στη φυλακή.

Η μολυσμένη ατμόσφαιρα θα κατέστρεφε τα μάρμαρα.
Το επιχείρημα αυτό είναι τελείως απαράδεκτο καθώς τα μ άρμαρα υπέστησαν πολύ μεγαλύτερη ζημιά λόγω της μακράς έκθεσής τους στη μολυσμένη ατμόσφαιρα του Λονδίνου από εκείνη που θα πάθαιναν εάν παρέμεναν στην Αθήνα, όπου η μόλυνση αποτελεί πρόσφατο και ήπιο φαινόμενο.       Μέχρι σήμερα, το Βρετανικό Μουσείο επιχειρεί να παρουσιάσει τον Έλγιν σαν λάτρη της αρχαιότητας που αφιερώθηκε στη διάσωση των γλυπτών από την ολοκληρωτική καταστροφή. Όμως, τα γεγονότα συνθέτουν μια διαφορετική εικόνα. Ο Έλγιν πολύ απλά θεώρησε ότι είχε αποκτήσει το δικαίωμα να πάρει οτιδήποτε ήθελε.

Μεγάλη μας χαρά θα είναι να δούμε κτισμένο το καινούριο μουσείο, στο οποίο θα μπορούν να εκτεθούν όλα τα κομμάτια του Παρθενώνα. Από το εσωτερικό του μουσείου, στους πρόποδες του Ιερού Βράχου της Ακροπόλεως, ο επισκέπτης θα μπορεί να υψώνει το βλέμμα του και να αντικρίζει τον Παρθενώνα. Να αντικρ ίζει τον εθνικό μας πλούτο !

Εμείς, όπως όλοι οι Έλληνες όπου Γης, θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να συμβάλλουμε στις δικαιολογημένες προσπάθειες να επιστραφούν τα μάρμαρά μας !

όΓιατί στην Αθήνα βρίσκεται το Μνημείο στο οποίο ανήκουν, δηλαδή ο Παρθενώνας.

όΓιατί αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του μνημείου - συμβόλου του ελληνικού κλασικού πολιτισμού την εποχή της ακμής του. Με την επιστροφή των Μαρμάρων θα αποκατασταθεί η ενότητα της διακόσμησης και η αρχιτεκτονική συνοχή του Μνημείου.

όΓιατί αποτελεί χρέος των Βρετανών απέναντι στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά η αποκατάσταση του συμβόλου της, που είναι ο Παρθενώνας, το έμβλημα της Ουνέσκο.

Εάν επιθυμείτε να κάνετε κι εσείς κάτι για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, ελάτε σε επαφή μαζί μας !!

Πηγή : http://rethymno.forthnet.gr/marbles